Internet jest cudownym miejscem, które nie tylko umożliwia przeglądanie różnorodnych i ciekawych treści oraz zapewnia rozrywkę, lecz również pozwala na zdalne załatwianie spraw online i dokonywania płatności (czyli robić zakupy). Z tego ostatniego powodu postanowiłem stworzyć prosty poradnik z zasadami bezpiecznego korzystania z internetu.
Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo w Internecie?
Wiem, że część z tych punktów będzie się powtarzać w innych miejscach. Trzeba je powtarzać do znudzenia. Aż ludzie zrozumieją, że to nie są puste słowa.
Nie ma tygodnia czy nawet miesiąca, w którym słychać, że
- ktoś stracił dziesiątki tysięcy złotych na przekręt na inwestycje w kryptowaluty,
- setki tysięcy złotych by pomóc zakochanemu, amerykańskiemu żołnierzowi przyjechać do Polski,
- tysiące lub kilkaset złotych na oszustwach na portalach ogłoszeniowych.
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu podzieliłem ze względu na ich ważność.
- Nie podawaj swoich danych osobowych
- Stosuj rozbudowane i różnorodne hasła
- Nie otwieraj podejrzanych e-maili
- Nie daj ponieść się emocjom
- Korzystaj z oprogramowania antywirusowego
- Korzystaj tylko z zaufanych sieci
- Aktualizuj przeglądarkę i system operacyjny
- Używaj kluczy sprzętowych
1. Nie podawaj swoich danych osobowych
Nigdy nie należy podawać swoich danych osobowych w Internecie – pod żadnym pozorem, naciskiem, perswazją czy jakimkolwiek innym rodzajem manipulacji. Jedynym wyjątkiem są sprawdzone strony rządowe lub zakupy internetowe.
Warto pamiętać, że organy takie jak policja czy pracownicy banku nigdy nie proszą o szczegółowe dane osobowe, hasła lub numer konta bankowego. Robiąc zakupy w internecie również warto upewnić się, czy przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z RODO, a także czy strona jest bezpieczna (np. https w adresie url).
Szczególną uwagę należy zwrócić podczas podawania informacji na temat swojej karty płatniczej.
2. Stosuj rozbudowane i różnorodne hasła
Nie twórz haseł, które nawiązują do prywatnego życia np. urodziny, rok czy proste sekwencje znaków. Polecam krótki filmik od ekipy HRejterzy, którzy w dość zabawny sposób wyjaśniają o co chodzi.
Hasła powinny przede wszystkim być długie i skomplikowane, by złamanie ich nie było łatwe i szybkie. Najlepiej by składały się z przynajmniej 8 lub 10 znaków, w tym dużych i małych liter, a także cyfr i znaków specjalnych. Należy pamiętać, by hasła były inne do każdego konta, szczególnie w przypadku bankowości internetowej i skrzynek e-mail, ponieważ jeśli dojdzie do możliwego wycieku danych, złodzieje będą mieli łatwy dostęp do adresów e-mail oraz haseł.
Oczywiście część takich haseł można wymyślić, ale bez przesady. Jak to potem zapamiętać? Z pomocą przychodzą menadżery haseł. Warto z nich korzystać, bo:
- wygenerują skomplikowane hasła,
- a dodatkowo będą bezpiecznie je przechowywać, by móc szybko się zalogować do danego serwisu.
Hasło główne do menadżera powinno być natomiast dobrze przemyślane i zapamiętane w głowie, by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo danych.
3. Nie otwieraj podejrzanych e-maili
Jak wiadomo, na pocztę e-mail przychodzi mnóstwo newsletterów, reklam czy spamu. Trzeba mieć na uwadze, by nie klikać w żadne linki i nie otwierać załączników, które przychodzą z nieznanego źródła.
Oszuści mogą podszywać się pod znaną markę lub instytucję (np. bank, kuriera przesyłek), od której często przychodzą wiadomości i liczyć, że w ten sposób uda im się wykraść dane. Zazwyczaj tego typu maile informują i konieczności zresetowania hasła lub i zaległej, częściowej płatności za usługę.
Innym przykładem podejrzanych maili są te z załącznikami. W przypadku firm często zdarzają się wiadomości o nowym koncie bankowym czy korekcie faktury, która znajduje się w załączniku. W takich przypadkach należy sprawdzić czy dana firma jest naszym klientem i potwierdzić zmiany po bezpośrednim kontakcie.
4. Nie daj się ponieść emocjom
Cyberprzestępcy często wykorzystują emocje w celu osiągnięcia wyznaczonego celu – presja, poczucie strachu czy współczucie. Oszuści mogą żądać okupu, grożąc rozesłaniem kompromitujących zdjęć lub nagrań, ale nie należy się temu poddawać. Spełnianie ich żądań pod wpływem chwili nie jest dobrym rozwiązaniem i zdecydowanie lepiej spojrzeć na sprawę jeszcze raz na spokojnie.
Czasami zdarza się, że oszuści grają na emocjach poprzez zbiórki pieniędzy na chore dzieci. Do tego celu wykorzystywane są serwisy crowdfundingowe oraz chwytające za serca zdjęcia dzieci.
5. Korzystaj z oprogramowania antywirusowego
Tutaj zdania są mocno podzielone ale prawda jest taka, że warto mieć program antywirusowy. Chociażby po to by sprawdzał załączniki w naszym kliencie pocztowym. Na rynku są zarówno darmowe i płatne antywirusy. Niektóre z nich możemy dostać za darmo na pierwszy rok kupując jakiś program czy usługę online.
6. Korzystaj tylko z zaufanych sieci
Szczególną ostrożność należy zachować podczas korzystania z bankowości elektronicznej, tym samym upewniając się co do źródła sieci. Najbezpieczniejszą opcją jest logowanie się z sieci domowej, lecz jeśli akurat nie ma takiej możliwości, najlepszym wyborem będzie transmisja komórkowa.
Czytaj również:
Jeżeli zobaczysz sieć WiFi, która nie jest zabezpieczona (nie wymaga podania hasła), to powinna zapalić się czerwona lampa z tyłu głowy. Istnieje ryzyko, że taka sieć została udostępniona specjalnie by móc podglądać co goście przeglądają i gdzie się logują).
7. Aktualizuj przeglądarkę i system operacyjny
Istotną kwestią jest regularne aktualizowanie przeglądarki i oprogramowania systemowego w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, ponieważ dzięki temu system, przeglądarka i antywirus będą na bieżąco z aktualnymi zabezpieczeniami oraz łatkami bezpieczeństwa i ochronią przed atakami ze strony cyberprzestępców.
Użytkownicy, którzy posiadają stare oprogramowanie, są dużo bardziej zagrożeni na atak ze strony oszustów i złodziei, gdyż mogli oni nauczyć się obchodzić zabezpieczenia i wykorzystywać luki systemowe, z czego z pewnością skorzystają przy lepszej okazji.
8. Używaj kluczy sprzętowych
To już bardziej zaawansowana technika dbania o swoje bezpieczeństwo w sieci.
Klucze sprzętowe to swego rodzaju niewielkie pinezki USB stosowane do komunikacji między urządzeniami bezprzewodowymi i dla przykładu – laptopami. Ten sposób zabezpiecza użytkownika na wielu poziomach, ponieważ by udostępnić dane osobowe lub hasło należy fizyczne dotknąć klucza.
Czytaj także: Klucze U2F – co to jest i jak działają?
Każde logowanie lub uwierzytelnianie dwuetapowe odbywa się poprzez tę czynność, a dzięki temu nikt bez naszej wiedzy nie zaloguje się do konta. Jeśli urządzenie ma już zainstalowanie złośliwe oprogramowanie, w ten sposób uniemożliwia się mu wyprowadzenie danych poza komputer.
Bezpieczeństwo w Internecie – podsumowanie
Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu, które opisałem powyżej powinny w znacznym stopniu ułatwić wam dbanie o bezpieczeństwo swoich danych. Bagatelizowanie tego może skończyć się kradzieżą danych osobowych, tożsamości (np. wzięcie pożyczki na nasze dane), wypłaceniem pieniędzy z konta bankowego, a także mnóstwem innych konsekwencji. Przestrzeganie wspomnianych zasad nie jest trudne, a zwiększa szanse na to, by korzystanie z internetu nie skończyło się negatywnie.
